Καθολική Εκκλησία και ζητήματα βιοηθικής

 Η Σύνοδος του Βατικανού για το Δόγμα της Πίστεως έδωσε στη δημοσιότητα στις 12 Δεκεμβρίου 2008 το κείμενο "Η Αξιοπρέπεια του Προσώπου" (Dignitas Personae) που καταγράφει τη στάση της επίσημης Καθολικής Εκκλησίας για ζητήματα βιοηθικής που αφορούν στο ανθρώπινο έμβρυο και στην αναπαραγωγή. Το κείμενο αυτό ουσιαστικά επικυρώνει τις αυστηρές γνώμες της Παπικής Ακαδημίας για τη Ζωή, ενός συμβουλευτικού οργάνου του Βατικανού που χρόνια τώρα πραγματεύεται τα ζητήματα αυτά. Η συνολική στάση του Βατικανού στηρίζεται στην πίστη ότι η ζωή ξεκινά τη στιγμή της σύλληψης και ότι πρέπει να της αποδίδεται ο απαιτούμενος σεβασμός και αξιοπρέπεια από τη στιγμή αυτή. Επίσης άποψη του Βατικανού είναι ότι η ανθρώπινη ζωή πρέπει να δημιουργείται αποκλειστικά και μόνο μέσω της σεξουαλικής πράξης ανάμεσα στους συζύγους και όχι στο εργαστήριο.

Σαν αποτέλεσμα, το Βατικανό αντιτίθεται τόσο στην εξωσωματική γονιμοποίηση (ακόμα και μεταξύ συζήγων) όσο και σε κάθε μορφή έρευνας ή θεραπείας που εμπεριέχει τη χρησιμοποίηση εμβρυϊκών κυττάρων, μεταξύ άλλων στη θεραπευτική κλωνοποίηση και στη θεραπεία με εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα. Επίσης θεωρεί βαριά αμαρτία τη χρήση του λεγόμενου "χαπιού της επόμενης ημέρας" - RU-486, χάπι που εμποδίζει την εμφύτευση γονιμοποιημένου ωαρίου - ακόμα και από θύματα βιασμού, καθώς θεωρεί ότι ακόμα και εάν πρακτικά δεν πρόκειται για άμβλωση εκεί αποσκοπεί η χρήση του. Η άποψη αυτή ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα σε Καθολικά νοσοκομεία των ΗΠΑ που έως τώρα προσφέρουν το χάπι σε θύματα βιασμού.

Το κείμενο αποδέχεται γονιδιακές θεραπείες που δεν εμπεριέχουν τη χρήση εμβρυϊκών κυττάρων και αποσκοπούν στην αποκατάσταση του φυσιολογικού γονιδιώματος του ασθενούς ή στη διόρθωση γενετικών ανωμαλιών. Θεωρεί πάντως ότι γονιδιακή θεραπεία γαμετών, τέτοια ώστε οι αλλαγές να μεταδίδονται στους απογόνους του ασθενούς, είναι προβληματική λόγω  έλλειψης επαρκούς γνώσης των συνεπειών της και των κινδύνων που εμπεριέχονται. Τέλος, αν και δεν την δέχεται ρητά, το Βατικανό αφήνει ανοιχτό το ζήτημα της υιοθεσίας από στείρα ζευγάρια υπεράριθμων εμβρύων από εξωσωματική γονιμοποίηση.

Το κείμενο αυτό δεν αλλάζει τη μέχρι τώρα στάση της επίσημης Καθολικής Εκκλησίας στα ζητήματα που πραγματεύεται αλλά συμπυκνώνει με κατηγορηματικό και αυστηρό τρόπο εκφρασμένες απόψεις της για ζητήματα που προέκυψαν μετά το 1987, όταν είχε εκδοθεί το τελευταίο παρόμοιο κείμενο, το "Δώρο της Ζωής" (Donum Vitae ).

Πηγή: www.lifemag.gr

Βιοηθική Προβληματική στην Εκκλησία της Ελλάδος

Εισαγωγή

Κατὰ τὰ τελευταῖα 50  χρόνια,  ἡ ἰατρικὴ ἐπιστήµη προόδευσε ἁλµατωδῶς, παραδόξως ὅµως ποτὲ ἄλλοτε ἡ ἀνθρώπινη ζωὴ δὲν ἀπειλήθηκε τόσο πολὺ καὶ τόσο ἄµεσα ἀπὸ τὴν πρόοδο αὐτήν.  ᾿Αλλὰ καὶ ποτὲ ἄλλοτε οἱ ἐπιστήµονες δὲν συνειδητοποίησαν τόσο ἔντονα τὶς εὐθύνες τους,  ποὺ προκύπτουν ἀπὸ  µία ἀλόγιστη διασπορὰ ἰατρικῶν  µεθόδων,  ποὺ θὰ  µποροῦσαν νὰ θέσουν σὲ κίνδυνο τὴν ἴδια τὴν ὑπόσταση τοῦ ἀνθρώπινου ὄντος.

Αναφορές του Θεολογικού και Εκκλησιαστικού Τύπου σε Θέματα Βιοηθικής

Ἡ πρόοδος κατά τά τελευταῖα ἔτη στήν ἐπιστημονική ἔρευνα σέ θέματα γενετικῆς, ἀναπαραγωγῆς τοῦ ἀνθρώπου καί παράτασης τῆς ζωῆς (παρεμβατική

ἰατρική) ἔχει δημιουργήσει ἠθικά προβλήματα πού ἀπαιτοῦν ἐπαναπροσδιορισμό τῆς

ἰατρικῆς ἠθικῆς καί δεοντολογίας. Τόσο ὁ ἐπιστημονικός κόσμος ὅσο καί οἱ ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας ἐπιχειροῦν τήν χάραξη πορείας στά ἐγειρόμενα ἐρωτήματα καί προτάσσουν λύσεις σέ θέματα πρακτικῆς ἐφαρμογῆς. Δέν εἶναι δυνατόν τόσο σημαντικά θέματα μέ σοβαρές

ἐπιπτώσεις τόσο στό παρόν ὅσο καί στό μέλλον γιά τήν ἀνθρώπινη ζωή νά ἀφήνονται

Έρευνα και Χρήση Βλαστικών Κυττάρων - Θεολογική και Βιοηθική Προσέγγιση

Stem Cells

Ἡ ἔρευνα τῶν βλαστικῶν κυττάρων ξεκίνησε μέ τά εὑρήματα τῶν Καναδῶν ἐρευνητῶν Ernest A. McCulloch and James E. Till στή δεκαετία τοῦ 601, ἐνῶ ἐπιβραβεύτηκε παγκοσμίως, ὅταν τό 2007 oἱ Mario Capecchi, Martin Evans καί Oliver Smithies κέρδισαν τό βραβεῖο Νόμπελ γιά τίς μελέτες τους ἐπί τῶν ἐμβρυϊκῶν βλαστικῶν κυττάρων. Ἀπό τότε μέχρι καί σημέρα ὑπάρχει ἕνα διαρκῶς αὐξανόμενο ἐνδιαφέρον τῆς ἐρευνητικῆς κοινότητας γιά τή χρήση τους, ἀφοῦ ἡ πολλά ὑποσχόμενη ἔρευνα ἐγγυᾶται ἀντιμετώπιση ἀνίατων ἀσθενειῶν. Τά βλαστικά κύτταρα εἶναι τά

μή διαφοροποιημένα κύτταρα πού ὑπάρχουν σχεδόν σέ ὅλους τούς πολυκύτταρους ὀργανισμούς καί χαρακτηρίζονται ἀπό τήν ἱκανότητα νά αὐτοανανεώνονται καί νά

Θεολογική Θεώρηση Για τα Διακαιώματα του Εμβρύου

Ανθρώπινο έμβρυο σε ηλικία περίπου 7 εβδομάδων

Ἡ ἰατρική ἄποψη ὅτι μέχρι τήν 14η ἡμέρα ἀπό τή γονιμοποίηση εἶναι δυνατή καί μή ἀνήθικη ἡ χρησιμοποίηση τοῦ ἐμβρύου γιά ἔρευνες καί πειράματα, βρίσκει τήν ὀρθόδοξη χριστιανική ἠθική ἀντίθετη, γιά εὐνόητους λόγους, καθώς τά ἀνθρώπινα ἔμβρυα δέν ἀπολαμβάνουν τά δικαιώματα πού ἔχουν οἱ ἀνθρώπινες ὑπάρξεις, ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς σύλληψης. Ἡ ἴδια ἀντίθεση ἐμφανίζεται ὅταν τό ἔμβρυο ἀντιμετωπίζεται ὡς πιθανόἀνθρώπινο πρόσωπο «potential human person» καί ὄχι ὡς ἄνθρωπος μέ αἰώνια προοπτική. «Στίς μέρες μας τό ἀνθρώπινο σῶμα

Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή - Θεολογική Προσέγγιση

Διαδικασία έγχυσης του γονικού DNA στο κύτταρο δότη

κατά τη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης

Τήν τελευταία δεκαετία σέ Συνέδρια στήν Ἑλλάδα καί τό ἐξωτερικό, σέ Σχολές Γονέων,

σέ ραδιοφωνικές καί τηλεοπτικές ἐκπομπές, σέ ὁμιλίες σέ Μητροπόλεις καί Ἐνορίες δόθηκε ἡ

εὐκαιρία νά ἀναπτυχθεῖ ἡ προβληματική του θέματος τῆς ὑποβοηθούμενης ἀναπαραγωγῆς

ἀπό τή θεολογική της πλευρά. Τά θέματα τῆς στειρότητας καί ἀτεκνίας συνεχίζουν νά

ἀπασχολοῦν τούς συνανθρώπους μας καί μάλιστα ἀρκετοί προστρέχουν ἀρχικά σέ συμβουλές «πνευματικῶν» πατέρων. Ὅσο κι ἄν σήμερα γίνεται λόγος γιά τήν ἀποθρησκειοποίηση τῆς κοινωνίας μας,    ἀκόμη καί στά εὐαίσθητα θέματα γονιμότητας, πολλά ζευ-

γάρια πρῶτα ρωτοῦν τόν πνευματικό τους πατέρα, καί κατόπιν τούς εἰδικούς γονιμολό-

γους ἰατρούς.

Το γονιδίωμα και η παράδοση

Η ολοκλήρωση της χαρτογράφησης του ανθρώπινου γονιδιώματος δημιούργησε μια έκπληξη, η οποία έδωσε αφορμή για ποικίλα σχόλια, κυρίως αντιρατσιστικά. Ανακοινώθηκε ότι, ανεξάρτητα από φυλή, φύλο και χρώμα, όλοι οι άνθρωποι έχουμε κατά 99,99% το ίδιο άαα. Δεν θα σταθώ στα αυστηρώς επιστημονικά δεδομένα (δέν είμαι ειδικός γι’ αυτά), αλλά θα ασχοληθώ με ένα άρθρο του Ι. Κ. Πρετεντέρη, το οποίο, όπως πιστεύω, εκφράζει τον γενικότερο δημοσιογραφικό αντίκτυπο, που είχε η ανακοίνωση των γενετιστών. Οι δημοσιογραφικοί σχολιασμοί είναι ένας πολιτιστικός δείκτης, που δείχνει την ένταση της σύγκρουσης των διαφόρων απόψεων και ιδεών που υπάρχουν ή προσπαθούν να εισβάλουν μέσα στην κοινωνία.

Η ηθική της επιστήμης

Από όλες τις αξιωματικές παραδοχές για τη δόμηση της φυσικής επιστήμης και της επιστημονικής μας κοσμοεικόνας, η παραδοχή, ότι επιστήμη και ηθική είναι αδιαχώρητες και ανεξάρτητες η μια από την άλλη, είναι ίσως η πιο θεμελιώδης, αλλά συγχρόνως κα η πιο ευάλωτη σε παρερμηνείες. Τόσο κατά τη γέννησή της ­ τον 6ο π.Χ. αιώνα στις ακτές της Ιωνίας ­ όσο και στα στάδια της μετέπειτα εκδίπλωσης και ανάπτυξής της ­, κυρίως τον 17ο αιώνα, και στη συνέχεια, με αλματώδη βήματα, στον 19ο και προπαντός βέβαια στον 20ό αιώνα ­, η φυσική επιστήμη έπρεπε για να εδραιωθεί ως αντικειμενική αλήθεια και γνώση να μείνει μακριά από υποκειμενικές αξίες και αρχές. Η επιστημονική μέθοδος προσέγγισης της αντικειμενικής γνώσης, το αίτημα δηλαδή της αντικειμενικότητας στη γνώση, είναι εξ ορισμού ανεξάρτητο και ανεπηρέαστο από την ηθική και τις αξιολογικές της κρίσεις. Αυτή η τόσο κατανοητή και σχεδόν αυτονόητη καταστατική αρχή, ενταγμένη σήμερα μέσα στο ασφυκτικό αλλά και ανούσιο πλαίσιο μιας άκρως θετικιστικής θεώρησης της φύσης, έχει αποκτήσει νοηματικές και πρακτικές προεκτάσεις, που είναι κοινωνικά προβληματικές και σίγουρα δεν της ανήκουν εγγενώς. Τα προβλήματα που ανακύπτουν από την αυθαίρετη παρανόηση και προέκταση της καταστατικής αυτής πρότασης, πιστεύω ότι αποτελούν ένα σημαντικό εμπόδιο στη διαύγαση των τεράστιων κοινωνικών και ηθικών ζητημάτων, που ως κοινωνία πρέπει να αντιμετωπίσουμε, λόγω της αλματώδους, απογραμμάτιστης και ανεξέλεγκτης, ανάπτυξης της τεχνοεπιστήμης.

Γενετική τροποποίηση για ... οικολογική συνείδηση!

Ένα νέο άρθρο που θα δημοσιευθεί στο ‘Ethics, Policy & Environment’ (Ηθική, Πολιτική & Περιβάλλον) υποστηρίζει ότι θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η μαζική νάρκωση του πληθυσμού για να γίνει πιο φιλικός προς το περιβάλλον, ενώ προτείνει επίσης ότι τα μωρά θα πρέπει να τροποποιηθούν γενετικά ώστε να είναι μικρότερα για να μειωθεί το αποτύπωμα του άνθρακά τους.

Σε μια συνέντευξη στο The Atlantic ο επικεφαλής συγγραφέας του άρθρου, καθηγητής βιοηθικής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης S. Matthew Liao, υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι πρέπει να υποβάλλονται σε «τροποποιήσεις βιοϊατρικής» προκειμένου να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Συλλογές ομφαλοπλακουντιακού αίματος

βλαστοκύτταρα από ομφαλοπλακουντιακό αίμα

Οι "τράπεζες" ομφαλοπλακουντιακού αίματος παρέχουν υπηρεσίες συλλογής, διατήρησης και επεξεργασίας αίματος που προέρχεται από τον ομφάλιο λώρο και τον πλακούντα του νεογνού, με σκοπό την απομόνωση προγονικών αιμοποιητικών κυττάρων, για μελλοντική θεραπευτική χρήση.
Εκείνο που επιδιώκεται, στην προκειμένη περίπτωση, είναι να εξασφαλισθεί η αποκατάσταση φυσιολογικής αιμοποίησης σε πρόσωπο που πάσχει από σοβαρή ασθένεια του αίματος, με τη μεταμόσχευση των συγκεκριμένων κυττάρων.

Χρήση γενετικών δεδομένων στην ιδιωτική ασφάλιση

Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής, σε επανειλημμένες συνεδριάσεις, εξέτασε το ζήτημα της ενδεχόμενης χρήσης γενετικών δεδομένων στις ιδιωτικές ασφαλίσεις ασθενειών και ζωής. Η Επιτροπή είχε ήδη αναφερθεί γενικά στο εν λόγω ζήτημα στην Εισήγησή της «για τη συλλογή και διαχείριση των γενετικών δεδομένων» (2002). Σήμερα, οι νεότερες εξελίξεις στην τεχνολογία των γενετικών αναλύσεων και η κινητικότητα που παρατηρείται στη νομοθεσία διεθνώς δικαιολογούν, πλέον, την επανεξέτασή του.

Η Επιτροπή διοργάνωσε ακροάσεις του προέδρου της επιτροπής για την Ασφάλιση Ζωής και Υγείας της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών κ. Σ. Ταγκόπουλου και του ειδικευμένου σε θέματα ασφαλιστικού δικαίου δικηγόρου κ. Δ. Κρεμεζή.

Σύγκρουση Συμφερόντων στην Βιοϊατρική Έρευνα

Το ενδεχόμενο σύγκρουσης οικονομικών συμφερόντων με την ακρίβεια των αποτελεσμάτων της βιοϊατρικής έρευνας απασχόλησε την Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής σε Γνώμη που εξέδωσε πρόσφατα. Πρόκειται για ζήτημα επίκαιρο, καθώς συχνά ακούγονται αμφισβητήσεις σχετικές με την αξιοπιστία κλινικών μελετών φαρμάκων και ιατρικών μηχανημάτων ή συσκευών βιοϊατρικής τεχνολογίας που χρηματοδοτούνται από τη φαρμακοβιομηχανία.

Ηθική της Έρευνας στις Βιολογικές Επιστήμες

Η ηθική της έρευνας, ως γενικότερος προβληματισμός, απασχολεί τα τελευταία χρόνια τόσο τους επιστήμονες όσο και το ευρύ κοινό. Ο τρόπος διενέργειας της σύγχρονης έρευνας, με έντονα τα στοιχεία της «βιομηχανικής» της οργάνωσης σε μεγάλες μονάδες και της στενής σύνδεσής της με την οικονομία, αποδεικνύεται ότι μπορεί να ευνοήσει φαινόμενα αθέμιτης συμπεριφοράς, που καταλήγουν να βλά­ψουν τους σκοπούς της αναζήτησης της αλήθειας και της επιδίωξης της καινο­τομίας. Στις βιολογικές επιστήμες τα φαινό­μενα αυτά (επιλεκτική έρευνα, παραποί­ηση, κλοπή, επιλεκτική δημοσίευση αποτε­λε­σμάτων, παραβίαση αρχών βιοηθικής κ.λπ.) συχνά έχουν άμεσες συνέπειες για ζωτικά αγαθά, όπως το περιβάλλον και η δημόσια υγεία.

Ηθικά Ζητήματα στη Νοσηλευτική

Πηγή: Youtube

Πόσο ηθική είναι η βιοηθική;

H επιστήμη της βιοτεχνολογίας προχωρεί πιο γρήγορα από τον φιλοσοφικό στοχασμό για τις επιπτώσεις της στην κοινωνία με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζεται επιφανειακά κάθε πρόοδος σ’ αυτόν τον τομέα της επιστήμης, ισχυρίζεται ο ιδρυτής της «Αμερικανικής Επιθεώρησης Βιοηθικής», Γκλεν ΜακΓκι. «Σ’ αυτόν τον κόσμο είναι δύσκολο να ξοδεύουμε χρόνο

Τι είναι Ηθική;

Πηγή: Youtube

Η ανάδυση του βιοδικαίου

Η πρώτη περίοδος της αυτορρύθμισης των εφαρμογών της βιοτεχνολογίας και
της βιοϊατρικής με εύκαμπτους δεοντολογικούς κανόνες ή της συμφωνίας με
συμβατικές πρακτικές,  καθώς και η εποχή αναμονής του νομοθέτη,  εν όψει των
εξελίξεων έχει περάσει οριστικά. Τα προβλήματα που συσσωρεύτηκαν κατά καιρούς
απαιτούν μια συνολική και ανοικτή αντιμετώπιση. Τα υπεράριθμα έμβρυα,  η

Κοινωνική Αποδοχή

Τα αποτελέσματα των    εφαρμογών της βιοϊατρικής και της βιοτεχνολογίας επηρεάζουν τις κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων και επιδρούν στη διαμόρφωση νέων κοινωνικών θεσμών,  μεταβάλλοντας    τις αναπαραστάσεις και τις κοινωνικές σημασίες για το άτομο και τη συγγένεια, την αρρώστια και τη θεραπεία, τη ζωή και το θάνατο.   Ανέκαθεν απασχολούσε τις κοινωνίες η αναπαραγωγή της κοινωνικής ομάδας και όχι μόνο του ατόμου, για αυτό οι κοινωνίες επινόησαν τρόπους για την εξασφάλιση της βιολογικής και κοινωνικής τους συνέχειας και όλες τους υιοθέτησαν,  κατά την αντιμετώπιση των προβλημάτων «βιολογικής δυστυχίας» του ανθρώπου, την επί του βιολογικού πρωτοκαθεδρία του κοινωνικού και της νομικής ρύθμισης δίνοντας πολυάριθμες λύσεις,  με μοναδική εξαίρεση την αναπαραγωγική κλωνοποίηση.  Η κοινωνία τροποποιεί και μεταβάλει τους κοινωνικούς θεσμούς.  Εκεί που ήταν η παλιά νόρμα θα τεθεί η καινούργια. Όμως, η διαμόρφωση των νέων θεσμών, των ηθικών επιταγών και των νομικών κανόνων δεν είναι απόλυτα προϊόν της συμμετοχής των πολιτών σε επιλογές και αποφάσεις για θεμελιώδη κοινωνικά ζητήματα,  όπως η ανθρώπινη αναπαραγωγή και η κλωνοποίηση.  Οι Ανεξάρτητες Επιτροπές και Αρχές δεν μπορούν να αναπληρώσουν τη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες μιας δημοκρατικής κοινωνίας.  Η δημόσια συζήτηση ως προς τα βιοηθικά ερωτήματα που θέτουν οι εφαρμογές της βιοϊατρικής και της βιοτεχνολογίας    άνοιξε υπό την πίεση των γεγονότων και των νέων πρακτικών με αποτέλεσμα να διατυπωθούν αντικρουόμενες απόψεις μεταξύ  «τεχνοφίλων»  και «τεχνοφόβων» που οδήγησαν τον κοινωνικό κόσμο στην αναζήτηση πλαισίου αναφοράς,   αρχικά κανόνων ηθικής  και στη συνέχεια κανόνων δικαίου.  Τα προβλήματα από τις παραπάνω εφαρμογές που συσσωρεύονται σταδιακά απαιτούν μια συνολική και ανοικτή αντιμετώπιση,  καθώς η περίοδος της αυτορρύθμισης με εύκαμπτους δεοντολογικούς κανόνες ή της συμφωνίας με συμβατικές πρακτικές και της αναμονής του νομοθέτη, εν όψει των επιστημονικών εξελίξεων, έχει περάσει οριστικά.   Η δεκαετία του 90 αποτελεί ένα κρίσιμο χρονικό διάστημα. Με σημείο εκκίνησης το ζήτημα του επιτρεπτού η όχι της κλωνοποίησης, φαίνεται να γίνεται    το πέρασμα από τη βιοηθική στο βιοδίκαιο, καθώς και από διατάξεις ελαστικού δικαίου  (soft law) σε διατάξεις αυστηρού δικαίου  (hard law)  τόσο στις εθνικές όσο και στη διεθνή έννομη τάξη. Αποτέλεσμα αυτού είναι η απαγόρευση της αναπαραγωγικής κλωνοποίησης από το σύνολο των νομοθεσιών.

Νομολογία

Διαφυλετικότητα (Transsexualism)

Van Oosterwijk v. Belgium, 1980 (περίληψη απόφασης) Van Oosterwijk v. Belgium, 1980 (πλήρες κείμενο) Rees v. The United Kingdom, 1986 (περίληψη απόφασης) Rees v. The United Kingdom, 1986 (πλήρες κείμενο) Cossey v. The United Kingdom, 1990 (περίληψη απόφασης) Cossey v. The United Kingdom, 1990 (πλήρες κείμενο) B v. France, 1992 (περίληψη απόφασης) B v. France, 1992 (πλήρες κείμενο) X,Y and A v. The United Kingdom, 1997 (περίληψη απόφασης) X,Y and A v. The United Kingdom, 1997 (πλήρες κείμενο)

Νομοθεσία

Βιοϊατρική

Γενικού ενδιαφέροντος νομοθετικό κείμενο στη βιοϊατρική αποτελεί η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοϊατρική, γνωστή και ως Σύμβαση του Οβιέδο, την οποία έχει ενσωματώσει η Ελλάδα στην νομοθεσία της με τον νόμο 2619/1998. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει το πρόσφατο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Σύμβασης για την βιοϊατρική έρευνα, το οποίο και έχει υπογράψει η Ελλάδα και η Διακήρυξη της UNESCO για το Ανθρώπινο Γονιδίωμα, η οποία παρόλο που δεν έχει δεσμευτική ισχύ, αποτελεί βασικό κείμενο αναφοράς. Ειδικότερα θέματα βιοϊατρικής, όπως αυτό των κλινικών μελετών φαρμάκων ρυθμίζεται από την υπουργική απόφαση ΔΥΓ/89292 του 2003, η οποία ενσωματώνει στο εθνικό μας δίκαιο την κοινοτική οδηγία 2001/20, όπως επίσης και από την πρόσφατη κοινοτική οδηγία 2005/28 που ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο με την υπουργική απόφαση ΔΥΓ3α/79602. Το ζήτημα των ιατρικών και γενετικών δεδομένων των προσώπων,

Βιοηθική & Δίκαιο

Στο τμήμα αυτό έχουν συγκεντρωθεί τα κυριότερα νομοθετικά κείμενα, καθώς και σημαντικές δικαστικές αποφάσεις για τα ζητήματα που απασχολούν την βοηθική.

Στο σκέλος της "νομοθεσίας", εκτός από τα νομοθετικά κείμενα που ανήκουν ήδη στο θετικό μας δίκαιο, έχουμε συμπεριλάβει και ορισμένα τα οποία, αν και δεν έχουν ενσωματωθεί στην ελληνική έννομη τάξη, είναι ιδιαίτερα σημαντικά.

Ιστορικά Στοιχεία ως προς το Ιατρικό Δίκαιο

Τα πρώτα ψήγματα που αποτέλεσαν ένδειξη της έναρξης διαμόρφωσης του ιατρικού δικαίου ως τομέα που άρχισε να ενδιαφέρει περισσότερο εξειδικευμένα τους εθνικούς νομοθέτες εμφανίζονται στις Η.Π.Α., όπου ο διεθνής χώρος έγινε μάρτυρας εν πρώτοις ενός Κώδικα του 1973, του «Patient Βίll of Rights». Ακολουθεί στα 1974 στη Γαλλία ο Χάρτης των Δικαιωμάτων και των Υποχρεώσεων των Ασθενών, καθώς και ο Ευρωπαϊκός Χάρτης για τα δικαιώματα αυτά που υπήρξε απότοκος της ιδιαίτερης ενασχόλησης της Νοσοκομειακής Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Πιο πρόσφατο γεγονός αποτελεί η έκδοση της Διακήρυξης για την

Ιατρικό δίκαιο και δικαιώματα του ασθενούς

Η αλματώδης εξέλιξη στους τομείς της υγείας και του δικαίου και συνακόλουθα η θεσμοθέτηση και κατόπιν επεξεργασίας καταγραφή γενικώς παραδεδεγμένων αρχών ως προς τον τρόπο συμπεριφοράς του προσωπικού των Υπηρεσιών Υγείας απέναντι

Τρανσγένεση ,Βιοηθική και .... Αλμοδοβάρ.

  

 Στην καινούρια ταινία του Pedro Almodovar " Το σώμα που κατοικώ" (The Skin I Live In) ο πρωταγωνιστής είναι ένας τρελός επιστήμονας που μετά από πολλά πειράματα έχει δημιουργήσει έναν νέο τύπο δέρματος που είναι πιο σκληρό και πιο ανθεκτικό. Μάλιστα ισχυρίζεται ότι αντιστέκεται στα τσιμπήματα των κουνουπιών συνεπώς η ανακάλυψη του θα σώσει εκατομμύρια ζωές από την ελονοσία. Αποκαλύπτεται όμως πως για να το πετύχει αυτό έχει χρησιμοποιήσει γονίδια από γουρουνάκια τα οποία με την τεχνική “Transgenesis” κατάφερε να τα συνδυάσει με τα ανθρώπινα δημιουργώντας δέρμα με καλύτερες αντοχές παραβιάζοντας όμως τους νόμους της Βιοηθικής. Έτσι μετά το τέλος της ταινίας προκύπτουν μερικές βασικές επιστημονικές ερωτήσεις.

Τεστ DNA θα αποφασίζει για την χορήγηση πολιτικού ασύλου

Στη Μ. Βρετανία, όσοι Αφρικανοί αλλοδαποί ζητούν άσυλο θα υποβάλλονται και σε γενετικό έλεγχο

Θύελλα αντιδράσεων έχει προκαλέσει στη Μ. Βρετανία η πρόθεση της κυβέρνησης να ενεργοποιήσει, προς το παρόν σε πιλοτική μορφή, το Human Prevalence Project.

Το εν λόγω σχέδιο προβλέπει ότι όλοι οι Αφρικανοί που ζητούν άσυλο στη χώρα για πολιτικούς λόγους θα πρέπει να υποβάλλονται σε γενετικό έλεγχο, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν όντως προέρχονται από αφρικανικές χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση και συνεπώς ότι ισχύουν πράγματι οι αιτιάσεις που προβάλλουν για την παροχή ασύλου. Σύμφωνα με τη Βρετανική Υπηρεσία Συνόρων (UK Border Agency), η οποία εισηγήθηκε και επεξεργάστηκε την εισαγωγή του νέου αυτού μέτρου, ο γενετικός έλεγχος αποτελεί το πιο ασφαλές επιστημονικό

Τα φρανκενσταϊνικά όνειρα της συνθετικής βιοτεχνολογίας

«Synthia»

Η ανακοίνωση της κατασκευής του πρώτου «συνθετικού» κυττάρου στο εργαστήριο προκάλεσε στους περισσότερους από εμάς τα πιο αντιφατικά συναισθήματα: η έντονη ανησυχία και ο φόβος για τις επικίνδυνες εφαρμογές της τεχνοεπιστήμης εναλλάσσονται με τον απολύτως δικαιολογημένο ενθουσιασμό και την υπερηφάνεια για τις πρωτόγνωρες δυνατότητες της σύγχρονης βιοτεχνολογίας.

Και επειδή τα συναισθήματα δεν αποτελούν καλό σύμβουλο για την αποτίμηση μιας τόσο σημαντικής είδησης, καλό θα ήταν, πριν αξιολογήσουμε τις πιθανές τεχνολογικές εφαρμογές της, να εξετάσουμε τις πραγματικές επιστημονικές προϋποθέσεις της. Εξάλλου, για όσους παρακολουθούν τις εκρηκτικές εξελίξεις στον χώρο των βιοεπιστημών, η είδηση αυτή δεν προκάλεσε ιδιαίτερη έκπληξη. Αντίθετα, όπως θα δούμε, ήταν μάλλον αναμενόμενη με δεδομένα τις προόδους των τελευταίων χρόνων στο πεδίο της συνθετικής βιολογίας, την ιστορία των πρωταγωνιστών της συγκεκριμένης έρευνας και τα χρήματα που επενδύθηκαν για την υλοποίησή της.

Συνθετικό γονιδίωμα φέρνει ένα βήμα πιο κοντά την τεχνητή ζωή

Τεχνητή ζωή , πόσο κοντά είμαστε;

Η ομάδα του φιλόδοξου γενετιστή Κρεγκ Βέντερ ανακοίνωσε ότι δημιούργησε το πρώτο ζωντανό κύτταρο που λειτουργεί με συνθετικό DNA -ένα επίτευγμα που όπως υποστηρίζει είναι «το τελευταίο βήμα» για δημιουργία τεχνητών οργανισμών.

Το ημι-τεχνητό βακτήριο που παρουσιάζεται στο περιοδικό Science αποτελείται από το «σασί» ενός φυσικού μικροβίου, μέσα στο οποίο μεταμοσχεύθηκε γενετικό υλικό που δημιούργησαν οι ερευνητές.

Η βιοηθική πηγαίνει σινεμά!

Η σύγχρονες έρευνες για την αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος φέρνουν με μεγάλη ταχύτητα νέες χρήσεις, προϊόντα και ιδέες σχετικά με τις εφαρμογές των μελετών για το DNA στη διατροφή και την υγεία, επιδρώντας παράλληλα και διαμορφώνοντας τις αξίες και τις στάσεις μας. Τόσο στη χώρα μας όσο και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου ειδικές επιτροπές βιοηθικής αποτελούμενους από ειδικούς επιστήμονες βιολόγους και γενετιστές, από νομικούς και πολιτικούς καθώς και από εκφραστές των διαφόρων θρησκευτικών συστημάτων συζητούν

Βιοηθική Διαμεσολάβηση

Η Βιοηθική Διαμεσολάβηση είναι μία νέα προσέγγιση διευθέτησης ηθικών διλημμάτων, που ανακύπτουν κατά την λήψη δύσκολων αποφάσεων αναφορικά με την ενδεδειγμένη ιατρική φροντίδα. Ο θεσμός αυτός είναι παντελώς άγνωστος στην χώρα μας, έχει δε μεγάλη απήχηση τα τελευταία χρόνια τόσο στη Δυτική Ευρώπη, όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Εύλογα, λοιπόν, διερωτάται κανείς, τί ακριβώς είναι η Βιοηθική Διαμεσολάβηση και πού χρησιμοποιείται;

H ανάγκη της βιοηθικής

H επιστήμη της βιοτεχνολογίας προχωρά πιο γρήγορα από τον φιλοσοφικό στοχασμό για τις επιπτώσεις της στην κοινωνία με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζεται επιφανειακά κάθε πρόοδος σ’ αυτόν τον τομέα της επιστήμης, ισχυρίζεται ο καθηγητής βιοηθικής του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια Glenn McGee.

H επιστήμη της βιοτεχνολογίας προχωρά πιο γρήγορα από τον φιλοσοφικό στοχασμό για τις επιπτώσεις της στην κοινωνία με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζεται επιφανειακά κάθε πρόοδος σ’ αυτόν τον τομέα της επιστήμης, ισχυρίζεται ο καθηγητής βιοηθικής του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια Glenn McGee. «Σ’ αυτόν τον κόσμο είναι δύσκολο να ξοδεύουμε χρόνο

Αναπαραγωγική κλωνοποίηση

Η τεχνική της κλωνοποίησης συνίσταται στη μεταφορά του πυρήνα ενός σωματικού (μη γεννητικού) κυττάρου σε ένα ωάριο από το οποίο έχει αφαιρεθεί ο πυρήνας του.

Με την τεχνική αυτή το «νέο ωάριο» περιέχει ποσοτικώς το DNA που υπάρχει μετά τη φυσιολογική σύζευξη ωαρίου - σπερματοζωαρίου.

Η ανάπτυξη της Βιοηθικής

Το 1970 επινοήθηκε από τον αμερικανό ογκολόγο Van Potter ο όρος βιοηθική

(bioethics, 1970) με στόχο τη δημιουργία ενός τομέα που θα συνδύαζε τις βιολογικές

γνώσεις με τις ανθρωπιστικές επιστήμες  (Αλαχιώτης 2004: 68),  δηλ τον καθορισμό

μιας κοινής βάσης προβληματισμού ως προς τα διλήμματα που γεννιούνται από την

εξουσία του ανθρώπου να τροποποιήσει τα έμβια όντα. Ο Potter προτείνει μια ευρεία

διεπιστημονική προσέγγιση της βιοηθικής, ως μιας ηθικής της ζωής και του έμβιου

όντος που καλύπτει ακόμη και την οικολογία,  τη φτώχεια,  τα ζητήματα του

Μάθημα Ιστορίας στην Βιοηθική

Λεπτομέρεια από το έργο του Ραφαήλ "Η σχολή των Αθηνών"(1511). Σε αντίθεση με τον Πλάτωνα (αριστερά) που τείνοντας το χέρι προς τον ουρανό συμβολίζει των υπεραισθητό κόσμο των ιδεών. Ο Αριστοτέλης το τείνει οριζόντια, νεύοντας προς μια ηθική οργάνωση.

Ο όρος ηθική ανάγει την καταγωγή του στο Αριστοτέλη που χρησιμοποιεί εκφράσεις όπως  « ηθική θεωρία », « ηθική αρετή » και «ηθικοί λόγοι ». Η ηθική ορίζεται ως ο κλάδος της φιλοσοφίας που επιχειρεί να καθιερώσει αλλά και να τεκμηριώσει με επιχειρήματα τις αρχές και αξίες που πρέπει να καθοδηγούν την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Δεοντολογία και Βιοηθική

"Η δεοντολογία ως έννοια είναι υπάλληλος της έννοιας της βιοηθική, αφού αναφέρεται σε κώδικες,

Αρχές Βιοηθικής

Για την απάντηση όλων των ερωτημάτων που δεσπόζουν θέματα βιοηθικής, είναι σημαντικό να παρουσιάσουμε τις τέσσερις βασικές αρχές της βιοηθικής: